Maven یک ابزار اتوماسیون ساخت پروژه ها (build automation tool) است که در درجه اول برای پروژه های جاوا طراحی شده است، اگرچه می تواند پروژه های نوشته شده به زبان های دیگر مانند C#، Ruby و Scala را نیز مدیریت کند. فرآیند ساخت را با استفاده از یک مدل شی پروژه یا POM (Project Object Model) که یک فایل XML است که حاوی اطلاعاتی در مورد پروژه، وابستگی‌های آن و پیکربندی ساخت است، ساده می‌کند. این به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا ساخت‌ها (builds)، وابستگی‌ها (dependencies) و مستندات پروژه (documentation) را به طور موثر مدیریت کنند.

تاریخچه Maven

Maven توسط Jason van Zyl در سال 2002 به عنوان یک پروژه فرعی از Apache Turbine ساخته شد. در سال 2003 به یک پروژه سطح بالا تحت بنیاد نرم افزار آپاچی تبدیل شد. اولین نسخه اصلی، Maven 1، در ژوئیه 2004 رخ داد، به دنبال آن Maven 2 در اکتبر 2005 و Maven 3 در اکتبر 2010 ارائه شد. هر نسخه پیشرفت های قابل توجهی را ارائه کرد، مانند عملکرد بهتر و پشتیبانی از ساخت های موازی. نسخه فعلی، Maven 4، از می 2024 در حال توسعه بتا است.

Maven به کدام زبان نوشته می شود؟

Maven اساساً به زبان جاوا نوشته شده است که با مورد استفاده اصلی آن برای پروژه های جاوا مطابقت دارد. علاوه بر این، از پلاگین های نوشته شده به زبان های دیگر مانند Beanshell پشتیبانی می کند و از طریق قابلیت های چند زبانه خود از زبان هایی مانند Groovy و Ruby پشتیبانی گسترده ای دارد.

Maven چگونه کار می کند؟

Maven بر اساس مفهوم فایل POM عمل می کند که ساختار پروژه، وابستگی ها، ترتیب ساخت و پلاگین های مورد نیاز برای ساخت پروژه را تعریف می کند. فرآیند ساخت شامل چندین مرحله است که می تواند از طریق دستورالعمل های خط فرمان اجرا شود. هنگامی که یک ساخت شروع می شود، Maven وابستگی ها را از مخازن (repository) محلی یا راه دور (remote) دریافت می کند، کد را کامپایل می کند، آزمایش ها را اجرا می کند و برنامه را در قالب هایی مانند فایل های JAR یا WAR بسته بندی می کند.

Maven برای چه چیزی استفاده می شود

Maven برای اهداف مختلفی در توسعه نرم افزار استفاده می شود:

• Build Automation: کامپایل و بسته بندی برنامه ها را خودکار می کند.
• مدیریت وابستگی: کتابخانه های خارجی و نسخه های آنها را مدیریت می کند.
• مستندات پروژه: گزارش ها و مستندات پروژه را ایجاد می کند.
• ادغام با ابزارهای CI/CD: با ابزارهایی مانند جنکینز برای ادغام مداوم کار می کند.

چرا باید از Maven در پروژه خود استفاده کنیم؟

استفاده از Maven چندین مزیت دارد:

• استانداردسازی: یک ساختار پروژه منسجم را در بین تیم های مختلف ارائه می دهد.
• مدیریت وابستگی: به طور خودکار وابستگی های کتابخانه و وابستگی های انتقالی (transitive dependencies) آنها را کنترل می کند.
• سهولت استفاده: فرآیندهای ساخت پیچیده را با اهداف از پیش تعریف شده و مراحل چرخه عمر (lifecycle phases)، ساده می کند.
• مقیاس پذیری: از پروژه های بزرگ با چندین ماژول از طریق مدیریت موثر وابستگی ها پشتیبانی می کند.

معایب Maven

علیرغم مزایای آن، Maven دارای معایبی است:

• پیچیدگی: یادگیری برای مبتدیانی که با پیکربندی های XML آشنا نیستند می تواند تا حدودی وقت گیر باشد.
• مشکلات عملکرد: پروژه های بزرگ ممکن است به دلیل تفکیک وابستگی گسترده، ساخت کندتر را تجربه کنند.
• ساختار XML: استفاده از XML می‌تواند فایل‌های پیکربندی را در مقایسه با فرمت‌های مختصرتر مانند YAML طولانی و کمتر قابل خواندن کند.

چه زمانی از Maven استفاده شود و چه زمانی استفاده نشود

زمان استفاده از Maven:

• هنگام کار بر روی پروژه های مبتنی بر جاوا که نیاز به مدیریت وابستگی دارند.
• برای برنامه های کاربردی در مقیاس بزرگ که نیاز به فرآیندهای ساخت استاندارد دارند.
• هنگام ادغام با خطوط لوله (pipeline) CI/CD که در آن ساخت خودکار ضروری است.

زمانی که نباید از Maven استفاده کنید:

• برای پروژه های کوچکی که ممکن است یک ابزار ساخت ساده تر (مانند Ant یا Gradle) کافی باشد.
• اگر تیم شما زبان های برنامه نویسی را به پیکربندی های XML اعلامی ترجیح می دهد.
• در مواردی که ویژگی‌ها یا ادغام‌های زبان خاص توسط ابزارهای بهتر دیگر پشتیبانی می‌شوند.

یک آموزش کامل پایه در راه اندازی و اجرای Maven

مرحله 1: Maven را نصب کنید

• آخرین نسخه Apache Maven را از وب سایت رسمی دانلود کنید.
• فایل فشرده دانلود شده را در یک محلی در کامپیوتر یا لپ تاپ خود (مثلا درایو C)، از حالت فشرده خارج کنید.
• تنظیم متغیرهای محیطی:
  • در متغیرهای سیستم، متغیر MAVEN_HOME را که به آدرس فولدر غیر فشرده شده اشاره دارد، اضافه کنید.
  • %MAVEN_HOME%\bin را به PATH سیستم خود اضافه کنید.

مرحله 2: تأیید نصب

دستور زیر را در ترمینال خود اجرا کنید:

این دستور باید نسخه نصب شده Maven را نمایش دهد.

مرحله 3: یک پروژه جدید ایجاد کنید

برای ایجاد یک پروژه جدید Maven از دستور زیر استفاده کنید:

این دستور یک دایرکتوری جدید به نام my-app با ساختار پروژه اولیه ایجاد می کند.

مرحله 4: به فولدر پروژه خود بروید

مرحله 5: پروژه خود را بسازید

برای کامپایل پروژه و اجرای تست ها:

این کد شما را کامپایل می کند، تست های تعریف شده را اجرا می کند و برنامه شما را بسته بندی می کند.

مرحله 6: برنامه خود را اجرا کنید

در صورت وجود (به عنوان مثال در برنامه های کاربردی وب)، می توانید آن را با استفاده از یک سرور مناسب اجرا کنید یا اگر یک برنامه مستقل است، مستقیماً آن را اجرا کنید.

با دنبال کردن این مراحل، می توانید یک پروژه ابتدایی Maven را به طور موثر راه اندازی و اجرا کنید.